موشها این حیوانات باهوش که شرح قهرمانی‌های آنها در داستانها و فیلم‌های کودکان فراوان آمده است، در عین حال موجوداتی هستند که وجودشان بشر را به وحشت می‌اندازد، وحشت از بیماری و خسارت اقتصادی شاید تصور این مطلب که ما از پس مانده مواد غذایی موشها تغذیه می‌کنیم برایمان مشکل باشد اما با مشاهده آمارهای موجود باید به این حقیقت اذعان نمود در نظر بگیرید که این حیوان به راحتی از بذری که در زمین پاشیده می‌شود تا ریشه، برگ، میوه، دانه و محصولات داخل انبار و مواد غذایی موجود در خانه و غذای پخته شده را می‌خورد و نابودمی‌کند حتی از پس مانده مواد غذایی موجود در زباله‌ها نیز روگردان نیست و مهم‌تر آن که به جای خوردن همه مواد غذایی مقداری از آن را خورده و بقیه را که باقی می‌گذارد قابل مصرف نیست در حقیقت اتلاف غذایی توسط این حیوان بیش از مقداری است که می‌خورد.
انواع موش
1- موش خانگی
2- موش قهوه‌ای
3ـ موش سیاه
عادات و رفتار
بطور کلی موشها به محیط‌های ساکت و تاریک که حرارت معین و ثابت و همچنین رطوبت نسبی داشته باشند علاقه‌مند هستند .
موش‌های بزرگ معمولاً لانه خود را در محیط‌های وسیع نمی‌سازند و همواره سعی در پنهان شدن دارند تا بتوانند به راحتی نوزادان خود را تولید و پرورش دهند. موش‌های نر معمولاً حداقل یکبار در روز محیط اطراف خود را بازرسی می‌کنند و چنانچه تغییراتی در محیط مشاهده نمودند بلافاصله لانه خود را معدوم و جای دیگری را برای خود آماده می‌کنند. موشها معمولاً یک ساعت بعد از نیمه‌شب فعالیت خود را شروع می‌کنند و این به علت ساکت بودن محیط و عدم حضور انسان است بدین ترتیب موشها با آرامش خاطر به مواد مختلف خسارت وارد می‌کنند.
اهمیت مبارزه با موش
مبارزه با موش از دو جهت حائز اهمیت می‌باشد:
1. اقتصادی
2. بهداشتی
موشها با وارد کردن خسارت به مواد غذائی و پایین آوردن ارزش آنها و انتشار و انتقال بیماری‌ها و بالاخره ایجاد مزاحمت برای انسانها مورد تنفر انسان بوده و برای بسیاری از افراد سبب ایجاد ناراحتی فکری و روحی می‌گردند.
بیماری‌های منتقله از طریق موش
موشها معمولاً 35 نوع بیماری مختلف را به انسان منتقل می‌کند عبارتند از :
LCM
اولین علائم این بیماری در انسان سردرد و بروز حالت‌هایی شبیه آنفولانزا میباشند.
Rabies (هاری): یک بیماری ویروسی است که از طریق گاز گرفتگی در حیوان خونگرم به وجود می‌آید.
تب گازگرفتگی
در اثر گاز گرفتن موش تب ایجاد می‌شود و جای گاز گرفتگی متورم شده و به رنگ قرمز در می‌آید.
طاعون
این بیماری که به آن مرگ سیاه نیز می‌گویند از طریق گزش کک‌هایی که از خون موش آلوده تغذیه کرده‌اند به انسان منتقل می‌شود.
لپتوسپیروز
این بیماری که به آن یرقان خون ریزی دهنده نیز می‌گویند باعث تب، خونریزی، دردناک شدن کبد، دردهای شکمی، خشک شدن و ریزش پوست می‌گردد.
سالمونلوزیز (حصبه)
آلوده شدن غذا به ادرار و مدفوع موش موجب مسمومیت غذائی و بروز این بیماری می‌شود.
یرسینیوزیز
این بیماری از طریق آلوده شدن مواد غذایی به ادرار و فضولات موش ایجاد شده و موجب بروز آپاندیسیت و بزرگ شدن روده‌ها می‌گردد.
تیفوس
در اثر خونریزی در شش‌ها و سینه پهلو باعث مرگ فرد مبتلا می‌شود.
توکسوپلاسموزیز
انتقال این بیماری که بیشتر از طریق مدفوع گربه به انسان صورت می‌گیرد اخیراً از طریق موش هم مشاهده شده است. این بیماری می‌تواند موجب کوری مادرزادی نوزاد شود.
تب راجعه
یک بیماری عفونی است و از علائم عمده آن حملات متناوب تب و ایجاد مسمومیت خونی می‌باشد.
تولارمی
مخزن این بیماری موش می‌باشد و علائم آن تب، سردرد درد دست و پا، کمر درد، ضعف عمومی، استفراغ و بزرگ شدن کبد و طحال می‌باشد.
سالک
این بیماری به صورت زخم پوستی و در اثر نیش پشه خاکی آلوده ایجاد می‌گردد.
روش‌های مبارزه:
1ـ اقدامات بهسازی و بهداشتی
2ـ استفاده از سموم شیمیایی
3ـ استفاده از امواج مافوق صوت
4ـ جلب کننده‌های شیمیایی
5ـ دور کننده‌ها
6ـ تله‌گذاری
7ـ مبارزه بیولوژیکی
8ـ مبارزه ژنتیکی
اقدامات بهسازی و بهداشتی:
1ـ محافظت ساختمان‌ها از ورود موش
2ـ از بین بردن لانه موشها و محروم کردن آنها از دسترسی به آب و مواد غذائی
3- بهداشتی نگه داشتن محیط زیست شامل: جمع‌آوری، حمل و دفع زباله بطور بهداشتی، زباله باید در کیسه‌های سربسته قرار داده شده و فقط در ساعات مراجعه رفتگران در خارج از ساختمان گذاشته شود.
کشتن موشها:
الف: بوسیله سموم شیمیایی
ب: بوسیله تله‌گذاری
معمولاً استفاده از سموم شیمیایی آخرین راه‌حل می‌باشد در صورتی که اقدامات بهداشتی و بهسازی بطور کامل مؤثر نبودند می‌توان آن را به عنوان یکی از وسایل مطمئن برای مبارزه با موش بکار برد.
امروزه از تکنیک تله‌گذاری در موارد زیر استفاده می‌شود:
زمانی که به علت وجود مواد غذایی استفاده از سموم غیرممکن باشد.
در محلهایی که امکان جمع‌آوری لاشه موش وجود نداشته باشد.
در صورتیکه موشها از خوردن طعمه خودداری کنند. زمانی که موشها نسبت به سموم موش‌کش مصون شده باشند.
روش صحیح تله‌گذاری:
در تله‌گذاری مساله انتخاب طعمه و دانستن رفتار و عادت موشها اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. موش‌های بزرگ به علت ترس از چیزهای جدید و همچنین به علت داشتن کنجکاوی و احتیاط زیاد به زحمت به طرف تله‌ها جلب می‌شوند و گاهی برای گرفتن آنها باید چند روز صبر کرد و برای حصول نتیجه بهتر باید چند روز تله را بدون اینکه فنر آن کار گذاشته شود با استفاده از طعمه جلب کننده در محل مستقر نمود تا موشها به آن عادت کنند.
محل قرار دادن تله‌ها:
در مورد موش قهوه‌ای و خانگی بهتر است تله را در گوشه راست و به طرف دیوار محل قرار داد به طوری که ماشه تله تقریباً مماس با دیوار باشد.
در مورد موش سیاه تله را می‌توان به دیوار میخکوب کرد.
تله زنده‌گیر طعمه دار یا تله کشته‌گیر را باید نزدیک به دهانه ورودی لانه قرار داد و نه در داخل گذرگاه
تله را بهتر است با کیسه یا چیزهای جدید در موش به وجود نیاید. تله کشته گیر را می‌توان زیر لایه‌ای از آرد، خاک و یا سبوس مخفی کرد. وقتی تعداد تله‌ها زیاد است باید محل قرار گرفتن تله‌ها را یادداشت کرد.
