یکی از مهمترین بیماری های پوستی که در شرایط عدم بهداشت فردی و بهداشت عمومی در مکان های با ریسک بالا شیوع دارد آلودگی به شپش است. برای کنترل و سمپاشی شپش ها باید جوانب زیادی سنجیده شوند و انالیز های زیادی باید انجام شود. سمپاشی شپش در محیط های زندگی آلوده ا جوشاندن شپش ها حشرات خونخوار کوچکی هستند که روی پوست پستانداران و پرندگان زندگی میکنند. سه نوع شپش با انسان سازگار شده اند : شپش سر (پدیکولوس هومانوس کاپیتیس)، شپش بدن (پدیکولوس هومانوس) و شپشک زهار یا عانه (فتیریوس پوبیس). هر سه نوع در تمام دنیا وجود دارند. الودگی به شپش میتواند باعث سوزش و خارش شدید شود. علاوه بر آن شپش ممکن است تب تیفوسی، تب راجعه و تب خندق را انتقال دهد. تب تیفوسی منتقله به وسیله شپش که گاهی زندگی هزاران نفر را به خطر می اندازد، در نواحی سردی که مردم در فقر زندگی میکنند و محل های شلوغ، بخصوص در برخی نواحی کوهستانی آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین شیوع پیدا میکند.
سمپاشی شپش
علائم مبتلا شدن به شپش سر و تن
1- خارش های موازی بین دو کتف وشانه
2- وجود آدنوپاتی موضعی در ناحیه پشت گوش و گردن
3- ضایعاتی به صورت خراش جلدی همراه و یا بدون عفونت
رمان اپیدمیولوژیک
1- در کلیه موارد باید افراد آلوده پس از درمان، مجددا تحت درمان قرار گیرند
2- شناسایی منابع و مخازن آلودگی از طریق بررسی اعضاء خانواده و همکلاسی ها و …
3- وسایل شخصی نظیر شانه، برس، کلاه، روسری، بالش، ملحفه و … باید کاملا ضد عفونی شوند
4- پس از سمپاشی محل مورد نظر به دلیل قرارداشتن نوزادان شپش در تخم، و یا دور بودن حشره از محیط احتیاج به سمپاشی مجدد می باشد
روش‌های ساده برای از بین بردن شپش
1- لباس‌هایی که کودک در یک یا دو هفته مبتلا شدن ، استفاده کرده و با لباس های دیگراعضای خانواده تماس پیدا کرده ،همه باید با آب جوش ضدعفونی شوند یا آنها را در ماشین لباسشویی با حرارت 90 درجه شسته شود.
2- اتوی مو ممکن است به دلیل حرارت زیادی که دارد دراز بین بردن تخم موثر باشد. اما یادتان باشد که اتو، تخم‌ها را از مو جدا نمی‌کند. همچنین چون پاک کردن اتوی مو سخت است، امکان انتقال آن به دیگران وجود دارد.
3- باید ازآلوده نبودن لباس عروسک ویا اسباب بازی کودک مطمئن شویم، ، همه را باید در کیسه‌های زباله رنگی ضخیم بیاندازند، سر آن را محکم گره بزنید و بگذارید ،به مدت 10 تا 14 روز به همان وضعیت باقی بماند. اگر حشره یا تخم شپش در آنها باشد،به دلیل نداشتن اکسیژن، کشته میشود. بعد از این کار، نیازی به شستن این وسایل نیست.
4- همه ملحفه‌ها، روکش بالش‌ها و تشک‌ها حتما باید با آب جوش شسته شود. همچنین اگر وعده اول شامپوی مخصوص شپش سر را به سرکودک بزنید، دوباره نباید او را در همان رختخواب بخوابانید و حتما ملحفه‌ای که استفاده میکند باید تازه باشد. مادران باید ملحفه‌های قبلی کودک را بشویند و هر شب آن را عوض کنند یا یک روز در میان ملحفه را بشویند تا این دوره به اتمام رسد. چون اگر سر کودک از رِشک و شپش پاک شود اما حشره همچنان در ملحفه و بالش باشد، باز هم وارد موهای کودک میشود و روی سرش تخم می‌گذارد.
5- با آخرین درجه جاروبرقی همه فرش‌ها و مبل‌ها را جارو بکشند و کیسه آن را درون یک پلاستیک بگذارند، در آن را محکم گره بزنند و دور بیندازند. اگر کیسه آن قابل دور انداختن نیست محتویات آن را خالی کنند و کیسه را با آب جوش بشورند.
6- به کودکتان آموزش بدهید در مدرسه مقنعه خود را با همکلاسی‌اش عوض نکند چون همین کار باعث شیوع شپش در آنها میشود.
7- خوابیدن با موهای خیس نمیتواند باعث ابتلای کودک به شپش شود چون اگر حشره وجود داشته باشد، در صورت مرطوب ویا خشک بودن موهای کودک، روی موهای او تخم می‌گذارد. بنابر‌این به جای نگرانی‌های بیهوده، هر هفته به خوبی سر فرزندتان را بررسی کنید
درمان شپش
بیشتر مادران زمانی که می‌بینند موهای فرزندشان دچار شپش شده، طوری هراسان میشوند که انگار دنیا به آخر رسیده و به سرعت به سراغ انواع شامپو‌هایی که در داروخانه برای درمان این عارضه موجود است می‌روند. برای درمان شپش سر در کودک، اجبار نیست که موی او کوتاه شود اما اگر آنها را کوتاه کنند، درمان کردن شپش آسان‌تر میشود. به هر حال راه‌‌های ساده‌دیگری هم برای درمان شپش وجود دارند.
نکات مهم در درمان آلودگی
1- انجام استحمام منظم
2- تعویض منظم البسه
3- رعایت اصول بهداشت فردی
4- از بین بردن حشره توسط متخصصان سمپاشی