مایتها یا هیرهها (به انگلیسی: mite) موجوداتی میکروسکوپی از شاخه بندپایان و ردهٔ عنکبوتیان هستند. هیرهها به همراه کنهها به زیرردهٔ کنهسانان تعلق دارند. هیرهها از پرگونهترین و موفقترین بیمهرگان کره زمین هستند.بسیاری از گونههای هیره آزادانه در خاک زندگی میکنند ولی شمار زیادی از گونههای هیره نیز به عنوان انگل بر روی گیاهان، حیوانات و کپکها زندگی میکنند. مایتها اغلب در فضای داخلی اماکنی که ازرطوبت بالایی برخوردارند (مانند خانه)، زندگی میکنند و از مواد آلی موجود در گرد و خاک خانه تغذیه میکنند. قسمت اعظم این مواد آلی شامل سلولهای مرده پوست بدن انسان، قارچها وذرات ریز مواد غذایی پخش شده در سطح خانه و تکه برگها است. مایتها ذرات مرطوب را جذب میکنند. مایتها اغلب باعث واکنشهای آلرژیک مثل آسم میشوند.
بهترین مکان برای زندگی مایتهای موجود در گرد و خاک خانه، اتاق خواب خانه است. یک گروه تحقیقاتی از دانشگاه منچستر در بالشهایی که بررسی کردهاند ۱۶ نوع قارچ یافتهاند.
محققان میگویند بالشهای پر نسبت به انواع سنتتیک کمتر دارای قارچ بویژه قارچی که آلرژِی را تشدید میکند، هستند. اسپورهای قارچی یافت شده در بالشها از پوستههای بدن انسان و مدفوع مایتها تغذیه میکنند. اغلب بالشها حاوی تعداد قابل ملاحظهای از ۴ تا ۱۶ گونه قارچی بودند. قارچ میکروسکپی آسپرژیلوس فومی گاتوس بویژه در بالشهای سنتتیک موجود بود. این قارچ معمولاً به ریه و سینوس حمله میکند و میتواند موجب تشدید آسم هم بشود. همچنین مشخص شده که عامل عفونت در بیماران مبتلا به لوسمی و دریافت کنندگان پیوند مغز استخوان است. موضوع دیگر این بود که در میان گونههای قارچی یافت شده در بالشها کپک نان نیز به چشم میخورد. برخی از بالشها هم حاوی انواع قارچی موجود در دیوارهای نمناک بودند. در واقع یک اکوسیستم کوچک در درون بالشهای که سر بر آن میگذاریم عمل میکند.
مایت هامتنوع ترین و گوناگون ترین بیمهرگان امروزی میباشند. آنها جانداران بسیار ریزی هستند که از محیط برای زندگی و بقای خود استفاده کردهاند و بدون دیده شدن رشد کرده و بیشتر و بیشتر شذهاند. بسیاری از آنان در آب و خاک زندگی میکنند. اما آنها همچنین شمار وسیعی از گونههای انگلی در میان حیوانات زنده و گیاهان نیز میباشند و بعضی از آنها نیز از قارچها تغذیه میکنند.
هر مایت بالغ هشت پا دارد. در فضای مرطوب در ملحفهها به میزان ۱۲۰۰۰ مایت در هر گرم از وزن ملحفهها دیده میشود. طول عمر مایتهای موجود در گرد و خاک خانه به طور متوسط معادل ۸۰ روز است که در طی این دوره مایت بالغ روزانه ۱تا ۲ تخم میگذارد. در دمای 26 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۷۵ درصد، تکامل تخمها حدود سی روز به طول میانجامد.[۴]
مایتهای گردو خاک خانه یکی از عوامل اصلی ایجاد حساسیت هستند. آلرژیهایی که مایتهای موجود در گرد و خاک خانه ایجاد میکنند، باعث بروز آسم، آبریزش بینی، ریزش اشک از چشم، عطسه، مشکلات تنفسی و التهاب پوستی میشود