پسماندها به مواد جامد،مایع و گاز (غیر از فاضلاب) گفته میشود که به طور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فعالیت انسان بوده و ازنظر تولید کننده مواد زائد تلقی میشود. قانون مدیریت پسماندها به پنج گروه اصلی تلقی میشوند که شامل پسماندهای عادی،صنعتی،کشاورزی،پزشکی و پسماندهای ویژه است . در حوزه فعالیتهای صنعتی به دلیل استفاده از مواد شیمیایی و سایر موادی که پتانسیل خطر آفرینی دارند مقادیر زیادی پسماند ویژه تولید میشود.
پسماندهای ویژه به پسماندهایی گفته میشود که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل سمیت،بیماریزایی، قابلیت انفجار یا اشتعال و خورندگی به مراقبت ویژه نیاز دارند.
دستهای از پسماندهای پزشکی و نیز بخشی از پسماندهای عادی،صنعتی و کشاورزی که مدیریت خاص دارند جزء پسماندهای ویژه هستند.
هریک از گروه پسماندها با توجه به شرایط موجود و فاکتورهای اثر گذار باید تحت مدیریت مناسب قرار گرفته و در این بین نقش مشاوران متخصص پسماند که دارای صلاحیت علمی لازم باشند،بسیار اثر گذار خواهد بود.
پسماندهای مود بحث میتوانند پس از شناسایی در قالبهای مختلف طبقه بندی و کدگذاری شوند.برای مثال طبقه بندی پسماندها میتواند براساس طبقه بندی EPA ،طبقه بندی اتحادیه اروپا (EU) و یا طبقه بندی کنوانسیون بازل صورت گیرد.
بررسیهای کارشناسی نشان میدهد که چالشهای موجود در موضوع پسماندهای صنعتی و ویژه دلایل متعددی دارد که پرداختن به هریک از این عوامل میتواند در ارتباط با حل مسأله اثرگذار باشد. طبق ماده 7 قانون مدیریت پسماندها ،مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولید کنندگان خواهد بود و در صورت تبدیل آن به پسماند عادی به عهده شهرداریها،دهیاریها و بخشداریها خواهد بود.
علی رغم وجود قوانین و مقررات و مشخص بودن تکالیف هریک از واحدهای صنعتی در امر مدیریت پسماندها، وضعیت موجود یک وضعیت قابل قبول نبوده و مخاطرات زیادی از سوی پسماندهای صنعتی و ویژه در کشور بروز کرده است. پسماندهای صنعتی و ویژه د رشرایط بسیار نامطلوب در حاشیه رودخانهها رها میشوند و پسماندهای صنعتی شب هنگام توسط افراد ناآگاه به شکل غیر اصولی سوزانده میشوند.
از سال 83 که قانون مدیریت پسماند به تصویب مجلس رسید و پس از آن آیین نامه اجرایی مدیریت پسماند نیز به تصویب دولت رسید تقریبا بسیاری از خلأهای قانونی در زمینه چگونگی مدیریت، ساماندهی و چگونگی رفع مسایل و مشکلات حوزه مدیریت پسماندها مشخص شد.
تولید پسماند ویژه در صنایع و عدم مدیریت صحیح آن باعث می شود که سازمان محیط زیست و سایر نهاد های دولتی و حتی تشکل های زیست محیطی مردم نهاد، صنایع را از لحاظ قانونی تحت فشار قرار دهند که حتی منجر به تعطیلی کارخانه و یا اعمال جریمه بر اساس قوانین کشوری شده است.